Güncel Paylaşım Merkezi

Üzerinden geçen elektrik akımına zorluk gösteren elemanlara direnç denir. Elektronik devrelerinde dirençler akım sınırlayıcı, gerilim düşürücü, devre yükü ve akım ayarlayıcısı olarak kullanılır. Dervrede  R, r harfleri ile gösterilirler. Birimi ohm dir.


Yapıldıkları madde bakımından dirençleri başlıca iki grupta toplayabiliriz. Bunlar: karbon karışımı ve telli dirençlerdir. Karbon dirençlerde iletken olan karbon maddesi, yalıtkan madde ile uygun oranda karıştırılarak 0,1 ohm dan 22 mohm'a kadar çok değişik değerde ve güçte dirençler yapılır. Karbon maddesi direncin gövdesinde ise bunlara madensel flamanlı, solid gövdeli dirençler denir.

Yapılış Tiplerine göre dirençleri üç grupta toplayabiliriz. Bunlar :































Bir elektronik devrede direnç değeri ayarlanarak gerilim veya akım kontrolü yapmak gerekiyorsa, bu tik devrelerde potansiyometre kullanılır. Ses seviyesini ayarlayan ve ton düğmeleri birer potansiyometreyi kontrol eder. Potansiyometrelerde ayarı sağlayan orta ucun kontağı; veya düz bir karbon ya da tel sarımı üzerinde gezer. Trimer tip ayarlı dirençler ise tornavida ile ayarlanırlar. Bunlar bir kere ayarlanıp o durumda bırakılırlar. Bir radyoda veya televizyondabu trimpot'lar şase üzerinde bulunur. Örneğin radyonun çıkış transistörlerinin çektiği akım ayarlanarak o durumda bırakılır. Reostalar ise daha çok sürgülü tipte olup büyük akımların kontrolünde kullanılacak şekilde güçlü yapılırlar.

Sabit dirençlerin değerleri üzerlerine renk kodları ile yazılır. Yazı ile değeri yazılanlar yazısı alta gelecek şekilde şaseye takılırlarsa bunların değerleri sonradan okunamaz. Renk kodları ise çepeçevre direnci  halka şeklinde sardığından devreye nasıl takılırlarsa takılsınlar değerleri kolaylıkla okunur. Renkli tip dirençlerde ilk renkli halka birinci rengi, ikinci halka ikinci rengi, üçüncü halka çarpan rengi ve dördüncü renk halkası direncin toleransını gösterir. Tolerans direncin üzerinde yazılı değerden % de kaç farklı olabileceğini gösterir.
Tolerans rengi yoksa  değeri  %20 farklı olabilir. Örneğin 1Kohm'luk direnç 800 ohm ile 1,2 Kohm arasında değişebilir. Tolerans değeri altın yaldız ise tolerans değeri %5'in altında veya üstünde olabilir.

Direnç Renk Kodları ;


Renkler                  Değerleri             Çarpanları             Tolerans

Siyah                           0                          1
Kahverengi                  1                         10                      +-%1
Kırmızı                        2                         100                     +-%2
Turuncu                       3                        1000
Sarı                             4                       10000
Yeşil                           5                       100000
Mavi                           6                      1000000
Mor                            7                     10000000
Gri                              8                    100000000
Beyaz                         9                    1000000000
Altın                                                        0,1                    +-%5                           
Gümüş                                                    0,01                  +-%10